Gaslighting aslında gündelik hayatımızda çok sık karşılaştığımız bir istismar yönetimidir. Bu yöntemde mağdurun özgüven ve özsaygısı hedef alınır. Etki ismini aynı isimli tiyatro ve filmden alır. Bu filmde karakterler Jack ve Bella bir baraka gibi bir yerde yaşarlar ve odayı aydınlatan tek şey bir gaz lambasıdır. Jack her gün gaz lambasının aydınlatma derecesini yavaş yavaş azaltır, Bella ışığın azaldığını anladığında bunu Jack'e söyler. Jack ise böyle bir durum olmadığını, ona öyle geldiğini kendisine güvenmesini söyler. Jack'in manipülasyonuna maruz kalan Bella, bu etki altındayken Jack'e inanmak zorunda hisseder ve yavaş yavaş tüm özsaygı ve güvenini kaybeder, oda karanlıklaşmasına rağmen bunu kabul edemez, kendisinin hatalı olduğunu Jack'e inanması gerektiğini düşünür. Bu manipülasyona gaslighting etkisi diyoruz.
Hangi şekillerde ortaya çıkar?
Birçok karşılaşılan şekli olsa da en çok karşılaşılan 3 şekli vardır.Bunlardan birincisi, sözlü şekilde bir şeyleri ifade edip ettiğin bilgileri birçok kez anlatmatılması. Lakin bu anlatılış şekilleri her zaman farklı şekilde yapılır ve kurbanın kafasının karışması sağlanır. Algıları karışan kurbanın aslında sürekli duyduğu şeyi telkinlerle ilk kez duymuş gibi hissetmesi ve zihnine olan inancını kaybetmesi amaçlanır. İkinci yöntem ise fiziksel; sürekli evde ya mekandabulunan şeylerin yerlerini değiştirmek ve bir süre sonra olması gereken yerlerine tekrar koymak. Böylece eşyayı ilk başta ait olduğu yerde göremeyen ama bir süre sonra tam orada bulan kurban, bu durumdan bahsettiğinde yok öyle bir şey hep ordaydı denilerek kurbanın kendisine olan güveni hedef alınır. Bu durum zamanla yine kendisinden şüphe etmesine yol açıyor. Üçüncü yöntem ise bir olayın detaylarından bilinçli olarak bahsetmemek, daha sonrasındaysa önceden bahsetmiş gibi konuşmak ve karşıdaki insana hafıza kayıpları yaşadığı vurgusunu yaparak aklını bulandırmak üzerinedir. Bu yöntemler dışında sık rastlanan Diğer yöntemlere bir örnek vermek gerekirse; karşıdaki kişiyle önce sert bir ses tonuyla konuşup daha sonrasında bunu inkar etmek ve oldukça yumuşak bir ses tonuyla konuştuğunu, onun yanlış anladığını söylemek. Bu durumun devamında kurban her şeyi olumsuz anlamasıyla suçlanıyor ve zamanla karşıdaki sert konuştuğunda bile kendi kendine sadece yanlış anladığını, son derece normal bir konuşma yaşadığını söylemeye başlıyor.(Kısmen alıntıdır: Kaynakça : https://onedio.com/haber/en-karanlik-zihinlerin-bile-rahatsiz-edici-bulacagi-psikolojik-iskence-yontemi-gaslighting-697866)
Farkedilmesi oldukça zor olan bu manipülasyona sizler de maruz kaldınız mı?
